Biuletyn Instytutu Józefa Piłsudskiego na marzec 2015

Walne Zebranie
Na walnym zebraniu Instytutu Piłsudskiego, które odbyło się w dniu 28 lutego br. wybrano nowe władze. Dr Magda Kapuścińska została wybrana ponownie na prezesa Instytutu. Członkowie zarządu to wiceprezesi dr Marek Zieliński i dr Artur Kowalski, dyrektor wykonawczy i skarbnik dr Iwona Korga oraz sekretarz zarządu Ewa Babiarz. Nie ma zmian w składzie członków Rady.

Nowa siedziba
Od końca lutego br. w Instytucie trwają przygotowania do przeprowadzki do nowego miejsca na Greenpoincie.

Dzięki wolontariuszom już prawie zakończono zabezpieczanie sygnatur na książkach. Pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej pakują książki w specjalne pudła. Odbywa się inwentaryzacja obrazów.

W nowej siedzibie trwają prace remontowe i konstrukcyjne: instalacja alarmu, ruchomych półek, oświetlenia, klimatyzacji, sieci komputerowej i innych elementów wyposażenia nowej siedziby Instytutu. W najbliższym czasie rozpoczniemy przenoszenie zbiorów archiwalnych, biblioteki i biura.

Archiwalne biuletyny Instytutu dostępne online
Dzięki współpracy z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim Jana Pawła II przedstawiamy w postaci cyfrowej najstarsze numery Biuletynów Instytutu Piłsudskiego. Wydania zawarte w zbiorach Biblioteki Uniwersyteckiej KUL zostały przez tę uczelnię zdigitalizowane, uzupełniając nasze zasoby.

Biuletyny i sprawozdania Instytutu Piłsudskiego, publikowane od chwili jego powstania w 1943 roku, odzwierciedlają codzienną działalność, wydarzenia, dary i zapisy oraz rosnące zbiory Instytutu. Numery są do pobrania jako pliki pdf na naszej stronie a także dostępne są na stronie Biblioteki Uniwersyteckiej KUL, a także poprzez stronę Federacji Bibliotek Cyfrowych. Biuletyny od roku 1943 do 1978, część do 1988 i wszystkie z lat 2006 - 2014 są już dostępne; pozostałe numery będa sukcesywnie dodawane do kolekcji. Polecamy zapoznanie sie z ciekawą lekturą ilustrującą początki Instytutu.

Wręcznie replik Krzyża Legionowego
Dzięki pracy pro-bono architektów Beaty Buhl-Tatka i Wojtka Oktawca, nasza nowa siedziba będzie elegancka i funkcjonalna. Instytut w podziękowaniu wręczył im specjalne odznaczenia - repliki Krzyża Legionowego. Krzyż Legionowy ustanowiony Uchwałą I Zjazdu Legionistów w 1922 r. nadawany osobiście przez Józefa Piłsudskiego był symbolem honoru żołnierza polskiego walczącego o niepodległość.

Biuletyn

W związku z przeprowadzką Instytutu do nowej siedziby następny numer biuletynu e-mailowego ukaże się na początku czerwca 2015 r.

Wydarzenia

Wizyty

W dniu 26 lutego odwiedziła Instytut Konsul Generalna w Nowym Jorku Urszula Gacek. W spotkaniu udział wzięli niektórzy członkowie Zarządu i Rady Instytutu. Prezes Magda Kapuścińska powitała gościa. Pani Konsul opowiedziała o swoich pierwszych doświadczeniach w spotkaniach z Polonią, była zainteresowana naszymi zbiorami i działalnością.

Spotkanie z dr. Hubertem Chudzio

24 lutego odbyło się spotkanie z dr. Hubertem Chudzio, adiunktem w Katedrze XIX wieku w Instytucie Historii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie – historykiem, reżyserem i podróżnikiem.

Dr. Chudzio wygłosił wykład pt. „Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń – utrwalanie pamięci”. Pokazał też film poświęcony wypędzeniom Polaków z Żywiecczyzny przez Niemców pt. „Wypędzeni. Saubusch Action”. Wśród gości byli potomkowie Sybiraków, którzy mówili o wspomnieniach swoich rodziców.

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych

Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych jest polskim państwowym świętem obchodzonym corocznie 1 marca od 2011 r. aby upamiętnić bohaterów podziemia niepodległościowego lat 1944-1963

Instytut Piłsudskiego obchodził to święto w dniu 3 marca. Zebrało się dużo osób, w tym sporo młodzieży. W programie artystycznym opracowanym i reżyserowanym przez Jolantę Szczepkowską wzięły udział członkinie Grupy Młodych „Teraz my”: Agnieszka Brissey, Ania Tarnawska i Dorota Krimmel. Artystki zaprezentowały w sposób wzruszający trzy postacie „Panien Wyklętych (Niezłomnych)”. Następnie pokazano film „Inka” o jednej z najbardziej znanych bohaterskich „Panien Niezłomnych” zamordowanej przez władze komunistyczne 28 sierpnia 1946 r. w więzieniu w Gdańsku.

Spotkanie z dr. Piotrem Drągiem i dr. Katarzyną Drąg

4 marca dr Piotr Drąg i dr Katarzyna Drąg, naukowcy z Krakowa, w wykładzie „American dream śląskich Teksańczyków” opowiedzieli o najstarszej osadzie w Stanach Zjednoczonych (160 lat istnienia), o Ślązakach, którzy w 1854 r zdecydowali się odbyć wyprawę za ocean. Wykład ilustrowany slajdami i filmem wzbudził duże zainteresowanie i dyskusję. Publiczność zainteresowała problematyka zetknięcia się nowych przybyszów z Teksasem, trudności w adaptacji a także zachowywanie przez potomków emigrantów zwyczaje i gwara śląska.

Z archiwum Instytutu

W kolekcji Adiutantura Generalna Naczelnego Wodza, w teczce nr 45 znajduje się artykuł ppułk. sztabu gen. Ottomańskiego Nazwi-Beyła umieszczony w konstantynopolitańskim piśmie”Vakit” z dnia 6 czerwca 1922 r. W artykule “Konwencja wojskowa niemiecko-rosyjska” autor między innymi pisze (pisownia oryginalna):

“Zwykłe spojrzenie, rzucone na mapę, daje stwierdzić, że terytorja polskie są wtłoczone na kształt klina między terytorja rosyjskie i niemieckie, oraz oddzielają rodzajem wielkiego muru dwa wielkie narody, które obecnie wzajemnie się potrzebują. W gruncie rzeczy Polska powstała na przekór tym dwom narodom i jest jak gdyby odciętym członkiem, ciągnącym swe życie do czasu ich przesądzenia. Co więcej Polska ma zamiar skorzystać, opierając się na znacznej pomocy Wielkich Mocarstw, z okazji panowania stale nad swymi sąsiadami, do stwarzania im trudności. Prawdą jest, że na granicach zachodnich znajdują się quasi-rządy jak Estonia, Łotwa i Litwa, oderwane z ciała Rosji pragnący żyć jej kosztem. Lecz życie ich, które istnieje od roku tylko nie może trwać długo. Podlegając prawu attrakcji łaczą się prędzej czy poźniej, oczywiście do Rosji”.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Londynie

22 marca 2015 w kościele garnizonowym pod wezwaniem św. Andrzeja Boboli w Londynie zostanie odprawiona uroczysta msza święta w intencji Józefa Piłsudskiego.

Uprzejmie informujemy, że w związku z przygotowywaniem nowej wystawy upamiętniającej udział żołnierza polskiego w I wojnie światowej, Instytut będzie zamknięty od 1 do 30 marca 2015 r.

Informacje Instytutu Piłsudskiego w Warszawie

W dniu 12 grudnia 2014 roku odbyło się Walne Zebranie Członków, na którym został wybrany nowy Zarząd Instytutu. Nowym Prezesem został prof. dr hab. Wiesław Jan Wysocki, profesor zwyczajny nauk humanistycznych.

Od 1 lutego Instytut zajmuje lokal w gmachu PAST-y, p. IX s. 10, ul. Zielna 39, 00-108 Warszawa. W najbliższym czasie zostanie umieszczona odpowiednia tablica na gmachu PAST-y.

W związku z 80. rocznicą śmierci Marszałka 12 maja, planowana jest konferencja naukowa w Sejmie RP. Propozycję wygłoszenia głównego referatu przyjął dr Bohdan Urbankowski. Trwają ustalenia terminu konferencji (w maju). Przed pomnikiem Marszałka złożone zostaną kwiaty.

Instytut będzie współorganizatorem konferencji naukowej poświęconej Marszałkowi w Akademii Polonijnej w Częstochowie w dniu 15 maja br. (na dzień 16 maja zaplanowane są uroczystości towarzyszące).

Podziękowania

W naszej nowej siedzibie trwa remont adaptacyjny. Dwoje architektów: Beata Tatka i Wojtek Oktawiec zaprojektowali wnętrze i czuwają nad wykonaniem. Kontraktor pan Dariusz Knapik kieruje budową i życzliwie podchodzi do kosztów remontu, które i tak są bardzo duże. Nadeszła też pomoc z Polski – od Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwa Spraw Zagranicznych i Instytutu Pamięci Narodowej. Jesteśmy za to bardzo wdzięczni.

Dziękujemy za szczodre donacje Stowarzyszeniu Weteranów Armii Polskiej w Ameryce Okręg nr 2, Polsko-Słowiańskiej Federalnej Unii Kredytowej, Bronisławowi Idasiakowi, Firmie Victoria Consulting i Polish American Historical Association.

Dziękujemy wszystkim którzy w poprzednim miesiącu wpłacały donacje. Szczególnie jesteśmy wdzięczni Hannie i Normanowi Kelkerom, Julicie Szylar, Monice i Leszkowi Stefańskim, Piotrowi Nawrotowi, Annie i Januszowi Skowronom, Tadeuszowi Iwaniec, Charlsowi Kilbourne, III, Maciejowi Patkowskiemu i innym.

In memoriam

Eugeniusz Witt (1936-2015)

28 lutego 2015 r. w Whitestone, NY, zmarł w wieku 93 lat Eugeniusz Witt, były wieloletni adiutant generalny SWAP, członek i przyjaciel Instytutu Piłsudskiego w Ameryce.

Urodził się w Baranowiczach, woj. nowogródzkie, w rodzinie inteligenckiej. Ukończył Gimnazjum Biskupie w Drohiczynie n/Bugiem. Tam mocno związał się ze szkolną organizacją harcerską. Dał się poznać jako dobry sportowiec.
Wybuch wojny 1 wrześniu 1939 r. zastał Eugeniusza Witta w rodzinnych Baranowiczach. 21 czerwca 1941 roku Eugeniusz z matką, zostali wywiezieni do Ałtajskiego Kraju, niedaleko Mongolii. Miejscem ich zesłania był kołchoz Katuń w okolicach Bijska. Pod koniec kwietnia 1942 r. Eugeniusz z grupą dwunastu ochotników wyruszył w podróż do organizującej się Armii Polskiej pod dowództwem gen. Władysław Andersa. Dotarł do miasta Guzar w Uzbekistanie, gdzie 12 maja 1942 r. został przyjęty do wojska.

Z wojska został zdemobilizowany w 1948 r. w randze podporucznika. W 1949 r. wyemigrował do Stanów Zjednoczonych i osiedlił się w Nowym Jorku, gdzie natychmiast włączył się w nurt życia polskiej emigracji wojskowej. Już w 1949 r. został członkiem Placówki 201 SWAP w Nowym Jorku, gdzie wykazał się dużą aktywnością, m.in. zaprojektował sztandar placówki. Po rozłamie w szeregach SWAP w 1952 r. Eugeniusz Witt wystąpił ze SWAP i w 1953 r. został członkiem Stowarzyszenia Polskich Kombatantów (SPK) w Stanach Zjednoczonych, wchodząc w skład kierownictwa tej organizacji. W 1969 r. był inicjatorem zorganizowania razem ze SWAP pierwszych obchodów Święta Żołnierza w Amerykańskiej Częstochowie. Udzielał się też w Instytucie Józefa Piłsudskiego w Nowym Jorku.

Eugeniusz Witt w SPK działał do końca 1970 r., by w grudniu tego roku ponownie wstąpić w szeregi Stowarzyszenia Weteranów Armii Polskiej w Ameryce, zostając członkiem Placówki 123 SWAP w Maspeth, NY. W 1985 został wybrany adiutantem generalnym SWAP. Stanowisko to piastował nieprzerwanie przez 24 lata.

Był człowiekiem niezwykle oczytanym, zwłaszcza w tematyce historycznej. Żywo interesował się problemami polskiej emigracji politycznej i wszystkim, co dotyczyło Polski. Był bardzo przyjaźnie nastawiony do młodego pokolenia Polaków, zwłaszcza studentów i naukowców, którym w miarę możliwości służył pomocą, udzielał cennych rad i chętnie dzielił się swoją wiedzą.

Cześć Jego pamięci.